czwartek, 23 października 2008

Zarys historii Paryza

Historyczne jądro Paryża stanowi wyspa Île de la Cité na Sekwanie, na której położony jest m.in. Palais de Justice oraz katedra Notre-Dame de Paris. Jest ona połączona z mniejszą wyspą Île Saint-Louis, gdzie znaleźć można XVII i XVIII-wieczne kamienice.

W starożytności Lutecja, rybacka osada celtyckiego plemienia Paryzjów, położona na sekwańskiej wyspie (obecnie Île de la Cité). 52 p.n.e zdobyta przez Rzymian pod wodzą Labienusa. Za czasów rzymskich rozwinęła się w ważny ośrodek handlowy, siedzibę biskupstwa i jedno z głównych miast Galii. Miasto znane było wówczas pod nazwą Lutetia Parisiorum, gdzie Lutetia oznacza podmokłe miejsce. Niedługo później miasto zaczęło się rozwijać na lewym brzegu Sekwany (dzisiejsza Dzielnica Łacińska). Powoli coraz częściej używano jedynie nazwy Paris i tak zostało do dzisiaj. 
W połowie V w. n.e. oblegana przez Hunów pod wodzą Attyli.  

Rzymianie władali miastem aż do 508, kiedy to Chlodwig I, król Franków, założyciel dynastii Merowingów uczynił go swoją stolicą.

Najazdy Wikingów w VIII wieku zmusiły mieszkańców do postawienia fortecy. Mimo to 28 marca 845 miasto zostało złupione i  spustoszone przez Normanów.
Za panowania kolejnej dynastii frankońskiej - Karolingów - miasto podupadło, stolicę kraju przeniesiono do Akwizgranu.
Słabość karolińskich królów Francji doprowadziła do wzrostu potęgi książąt Paryża. 987 założyciel dynastii Kapetyngów - Hugo Kapet wybrał Paryż na swą rezydencję królewską.

W XII w. za rządów Filipa II Augusta miasto rozbudowało się, na obu brzegach Sekwany wzniesiono mury obronne obejmujące obszar wielokrotnie większy niż sama wyspa Cité. Filip II August rozpoczął budowę katedry Notre-Dame, zorganizował Hale Targowe, przystąpił do brukowania ulic. 1215 powstał uniwersytet paryski, który szybko stał się ważnym ośrodkiem życia intelektualnego Europy.


katedra Notre Dame

W 1370 Karol V Mądry wybudował nowe mury obronne, biegnące w znacznej części wzdłuż dzisiejszych Wielkich Bulwarów. 1420 podczas wojny stuletniej zajęty przez Anglików, 1431 król angielski koronował się w katedrze Notre-Dame na władcę Francji. 1430 Francuzi pod wodzą Joanny d'Arc próbowali bezskutecznie odzyskać miasto.


W XVI w. Franciszek I rozpoczął budowę Luwru. Okresem zastoju dla miasta były wojny religijne, które nasiliły się po paryskiej rzezi hugonotów w noc Św. Bartłomieja. 1590 bezskutecznie oblegany przez wojska Henryka z Nawarry, przez cały czas walk zdecydowanie opowiadał się po stronie katolików. 1648 wybuchł bunt mieszczan, w wyniku którego regentka Anna Austriaczka i kardynał J. Mazarin zmuszeni byli schronić się w Saint-Germain-en-Laye.

Za panowania Ludwika XV duży ośrodek rzemiosła i manufaktur skupionych głównie na przedmieściu Św. Antoniego. 14 VII 1789 mieszkańcy przedmieścia Św. Antoniego zdobyli Bastylię, rozpoczynając Wielką Rewolucję Francuską. 22 IX 1792 proklamowano utworzenie republiki, 21 I 1793 na Placu Zgody (wówczas Placu Rewolucji) zgilotynowano Ludwika XVI.

W okresie rządów Napoleona I (1799-1814) w Paryżu wybudowano kilka nowych mostów (m.in. Austerlitz, Iéna), nowe Hale Targowe, kanał l'Ourcq, port rzeczny la Villette, Łuk Triumfalny przy placu du Carrousel, kolumny Vendôme i Châtelet oraz rozpoczęto budowę Łuku Triumfalnego przy placu de l'Étoile i kościoła Madeleine.

                                                                                     Łuk triumfalny na placu Ch. De Gaulla  


Za czasów drugiego cesarstwa (1851-1870) przebudowano najstarszą część miasta - Cité, okolice Hal Targowych, plac Republiki, rejon dworców St.-Lazarre, Nord i Est, powstały bulwary Saint-Michel, Sébastopol, Strasbourg, Magenta i większość ulic odchodzących od placu de l'Etoile. 1870-1871 oblegany przez wojska pruskie (wojna francusko-pruska 1870-1871).


bazylika Sacre Coeur

1871 wybuchło powstanie zwane Komuną Paryską, stłumione przez wojska rządowe. W okresie Trzeciej Republiki Paryż rozbudowywał się nadal, na szczycie góry Montmartre wzniesiono bazylikę Sacré-Coeur, zakładano nowe szerokie arterie komunikacyjne - Avenue de l'Opéra, bulwar Raspail i in. 1887-1889 dla uczczenia Wystawy Światowej wzniesiono wieżę Eiffla.



Podczas I wojny światowej na przedpolach Paryża, nad Marną, rozegrała się zwycięska dla Francuzów bitwa, która powstrzymała ofensywę niemiecką. O jej wyniku zadecydowało przerzucenie w rejon walk 6 tys. żołnierzy francuskich paryskimi taksówkami. 1918 miasto znajdowało się pod ostrzałem niemieckich ciężkich dział, było bombardowane przez lotnictwo i sterowce.

Po wojnie w latach 20. zburzono pas fortyfikacji otaczających miasto. Przez cały okres międzywojenny rozbudowywano paryskie metro.


1940 ogłoszono Paryż "miastem otwartym", wkraczające oddziały hitlerowskie nie napotkały żadnego oporu, zajmując go 14 czerwca. W sierpniu 1944 wybuchło powstanie, po kilkudniowych walkach Francuzi uwolnili miasto od niemieckiego okupanta.

1958 z inicjatywy Ch. de Gaulle'a przystąpiono do wielkich prac modernizacyjnych. Wybudowano szereg nowoczesnych dzielnic i osiedli, głównie o charakterze mieszkaniowym (Italie, Front-de-Seine, Défense), przy Porte-Maillot wzniesiono ośrodek kongresowy. Rozpoczęto budowę szybkiej kolei podziemnej (RER), oddano do użytku lotnisko Orly.

Wielki Łuk Triumfalny w dzielnicy La Defense

To tak w skrocie telegraficznym. Mam nadzieje w przyszlosci jeszcze niejednokrotnie opisywac historie Francji i Paryza z detalami, w zwiazku z poznawaniem tego pieknego miasta i oczywiscie zamierzam robic zdjecia...

Hymn Francji

Marsylianka (fr. La Marseillaise) - hymn państwowy Francji oraz jej departamentów i terytoriów zamorskich: Gwadelupy, Gujany Francuskiej, Majotty, Martyniki, Polinezji Francuskiej, Reunionu, Saint-Pierre i Miquelon oraz Wallis i Futuny.


Słowa i muzykę tej pieśni napisał 24 kwietnia 1792 Claude Joseph Rouget de Lisle na cześć rewolucyjnej Armii Renu. Stąd jej oryginalna nazwa to: Chant de marche de l'Armée du Rhin lub Chant de guerre pour l'armée du Rhin (Marsz wojenny Armii Renu lub Pieśń wojenna Armii Renu). Zdobyła wielką popularność w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Wówczas jako pierwsi na ulicach Paryża zaśpiewali ją żołnierze z Marsylii. Tak powstała jej nowa nazwa, najpierw Marche de Marseille, a później ostatecznie La Marseillaise, czyli Marsylianka. 14 lipca 1795 została ogłoszona hymnem państwowym. W 1830 nową aranżację muzyki zaproponował Hector Berlioz.

W okresie restauracji Marsylianki zakazano. Po rewolucji w 1870 stała się ona ponownie oficjalnym hymnem Trzeciej Republiki. W czasie II wojny światowej pieśń ta została zakazana przez rząd Vichy. Jej publiczne wykonanie było wówczas aktem dużej odwagi. Po II wojnie światowej zarówno w konstytucji Czwartej Republiki 1946, jaki i Piątej Republiki 1958 uznano Marsyliankę hymnem państwowym (artykuł 2 francuskiej konstytucji z 1958).

W latach 70. XX wieku rozgorzała dyskusja nad hymnem Francji, a zwłaszcza jej tekstem, który wielu uznało za zbyt militarystyczny i rasistowski. Padły nawet propozycje zmian w tekście pieśni. Zważywszy jednak na rolę jaką odegrała Marsylianka w historii Francji oraz to, że była ona zawsze synonimem jej republikańskich wartości, pozostawiono ją bez zmian.


La Marseillaise

Allons enfants de la Patrie,
le jour de gloire est arrivé
Contre nous de la tyrannie
L'étendard sanglant est levé,
L'étendard sanglant est levé!
Entendez-vous dans les campagnes
Mugir ces féroces soldats!
Ils viennent jusque dans nos bras
Égorger nos fils, nos compagnes.

Refrain:
Aux armes citoyens,
Formez vos bataillons.
Marchons! Marchons!
Qu'un sang impur
Abreuve nos sillons

Que veut cette horde d'esclaves
De traîtres, de rois conjurés?
Pour qui ces ignobles entraves
Ces fers dès longtemps préparés
Ces fers dès longtemps préparés
Français, pour nous, Ah quel outrage
Quel transport il doit exciter!
C'est nous qu'on ose méditer
De rendre à l'antique esclavage

Refrain

Quoi! Des cohortes étrangères
Feraient la loi dans nos foyers!
Quoi! Ces phalanges mercenaires
Terrasseraient nos fiers guerriers.
Terrasseraient nos fiers guerriers.
Grand Dieu! Par des mains enchaînées
Nos fronts, sous le joug, se ploieraient.
De vils despotes deviendraient
Les maîtres de nos destinées

Refrain

Tremblez tyrans, et vous perfides
L'opprobe de tous les partis.
Tremblez, vos projets parricides
Vont enfin recevoir leurs prix!
Vont enfin recevoir leurs prix!
Tout est soldat pour vous combattre.
S'ils tombent nos jeunes héros,
La terre en produit de nouveaux
Contre vous, tous prêts à se battre

Refrain

Français en guerriers magnanimes
Portez ou retenez vos coups.
Épargnez ces tristes victimes
A regrets s'armant contre nous!
A regrets s'armant contre nous!
Mais ces despotes sanguinaires
Mais les complices de Bouillé
Tous ces tigres qui sans pitié
Déchirent le sein de leur mère!

Refrain

Amour Sacré de la Patrie
Conduis, soutiens nos bras vengeurs.
Liberté, Liberté chérie
Combats avec tes défenseurs
Combats avec tes défenseurs
Sous nos drapeaux, que la victoire
Accoure à tes mâles accents
Que tes ennemis expirants
Voient ton triomphe et notre gloire!

Refrain

(Couplet des enfants)
Nous entrerons dans la carrière
Quand nos aînés n'y seront plus
Nous y trouverons leur poussière
Et la trace de leur vertus!
Et la trace de leur vertus!
Bien moins jaloux de leur survivre
Que de partager leur cercueil.
Nous aurons le sublime orgueil
De les venger ou de les suivre

Refrain

Marsylianka

I naprzód marsz, Ojczyzny dzieci,
Bo nadszedł chwały naszej dzień.
To tyran przeciw nam zawiesił
Zbroczony krwawo sztandar ten.
Zbroczony krwawo sztandar ten.
Słyszycie z bitew pól niesiony.
Żołnierzy przeokrutnych ryk?
Już idą, nam zaciągnąć stryk,
By zarżnąć nasze syny, żony

Refren:
Do broni, bracia dziś!
Zewrzyjmy szyki wraz!
I marsz, i marsz!
By ziemię krwią
napoić, przyszedł czas!

Cóż chce służalczy tłum i zmowy
Ludzi, co zdradę wszędzie ślą,
I łańcuch hańby już gotowy,
Czyjże kark skrępować chcą?
Czyjże kark skrępować chcą?
Wstyd nasz, Francuzi, czy czujecie?
Czy wasza krew nie burzy się,
Że tyran wolnych wtłoczyć chce
Pod jarzmo, co niewolnych gniecie?

Refren

Co? Stopa obcych najezdników
Świeży kwiat naszych wojowników
Ma skalać siedzib naszych próg?
Lec ma od miecza podłych sług?
Lec ma od miecza podłych sług?
Przebóg! żołdacka dłoń skalana
Ma karki nasze w jarzmo wbić
A jeśli nam pozwolą żyć,
Masz to być łaską sług tyrana?

Refren

Biada despotom, zdrajcom biada!
Zadrżyj, o hańbo naszych dni!
Przez was Ojczyzna kona blada,
A ojcobójstwo woła krwi!
A ojcobójstwo woła krwi!
Wojaków dość, by was wyparli,
A jeśli zginie młodsza brać,
To Francja każe zmarłym wstać
I z mieczem na was spadną zmarli.

Refren

Francuzy, wielkoduszni wojownicy
Niosą lub wstrzymują cios!
Szczędzą te żałosne ofiary
Co się na nich boją unieść broń!
Co się na nich boją unieść broń!
Lecz nie tych krwawych despotów,
Lecz nie tych sprzedawczyków Bouillé
Te wszystkie bezlitosne tygrysy
Co matki łono rozerwały!

Refren

O miłości Ojczyzny święta!
Dziś w zemście prowadź, wspieraj nas.
O Wolności w sercach zaklęta!
Z obrońcy Twymi wespół walcz.
Z obrońcy Twymi wespół walcz.
Zwycięstwo z Tobą dziś wspaniałe,
Gdy z nami mężnych głosów duch.
Niech zobaczy śmierci bliski wróg
I tryumf twój, i naszą chwałę.

Refren

(tzw. Kuplet dziecięcy)
Żołnierskie wybierzemy losy,
Gdy nasi bliscy padną już,
To my ich odnajdziemy prochy,
To tam znajdziemy ślad ich cnót!
To tam znajdziemy ślad ich cnót!
Ich przeżyć nie jesteśmy radzi,
Wolimy z nimi dzielić grób.
Nam dany będzie zaszczyt ów
Ich pomścić albo pójść w ich ślady.

Refren


Przy oficjalnych okazjach śpiewa się zwykle pierwszą, szóstą zwrotkę, czasami jeszcze siódmą oraz refren.


Jak zmieniala sie flaga Francji

Średniowieczna flaga Francji używana od roku 1364 do 1638. Obecnie flaga Île-de-France


Flaga Francji z lat 1638-1790

Pierwsza trójkolorowa flaga w latach 1790-1794

Flaga Francji z czasów restauracji monarchii 1815-1848

Flaga głowy państwa Francji Vichy

Flaga Wolnej Francji 1940-1944

Flaga Francji 30/33/37

aktualna Flaga Francji
Flaga Francji zwana też Tricolore jest prostokątem podzielonym na trzy pionowe pasy: niebieski, biały i czerwony.

Kolor biały nawiązuje do wcześniejszej białej flagi królewskiej, a kolory czerwony i niebieski to tradycyjne kolory Paryża.







Kilka informacji nt Francji

Położenie i cechy geograficzne Francji 

  Francja jest największym i najbardziej zróżnicowanym krajem Europy Zachodniej. Ciągnie się od pofałdowanych równin północy po nieregularne grzbiety Pirenejów, od poszarpanego wybrzeża Bretanii ku czystym, lazurowym jeziorom i lodowcom Alp. Jest tym samym jedynym krajem Europy należącym geograficznie zarówno do północy, jak i do południa – posiadając jednocześnie wybrzeże atlantyckie i śródziemnomorskie. Istnieje tu znaczna różnorodność ziem oraz krajobrazu, klimatu i roślinności. 

Francja zajmuje obszar 551 000 km2 i jest trzecim co do wielkości krajem Europy po Rosji i Ukrainie. Przypomina sześciokąt niemal z każdej strony otoczony morzem, bądź łańcuchami górskimi. Wyjątek stanowi granica północno-wschodnia, która jest prawie równinnym pasem na styku z Niemcami, Luksemburgiem i Belgią. Linia brzegowa Francji liczy ok. 3200 km i jest bardzo zróżnicowana, począwszy od kredowych, białych klifów Normandii i charakterystycznych dla Bretanii przylądków, a skończywszy na łagodnych, piaszczystych plażach Atlantyku. Plaże śródziemnomorskie są przeważnie kamieniste, a nawet skaliste, z wyjątkiem Langwedocji i niektórych plaż Roussillon. Główne rzeki Francji to Sekwana, Loara, Rodan i Ren. 
Znaczną część kraju zajmują obszary górzyste, zaliczane do najpiękniejszych w Europie. Alpy Francuskie, na terenie których wznosi się najwyższy szczyt Europy, Mont Blanc (4807m), ciągną się wzdłuż wschodniej granicy Francji , od Jeziora Genewskiego w kierunku Lazurowego Wybrzeża. Powyżej 2800 m zaczyna się strefa wiecznych śniegów. Jura – łagodny łańcuch gór wapiennych na północ od Alp, którego szczyty osiągają wysokość ponad 1700 m, biegnie wzdłuż granicy szwajcarskiej na północ od Jeziora Genewskiego. Pireneje ciągną się wzdłuż całej 450-kilometrowej granicy z Hiszpanią. Pomimo, że najwyższy szczyt Pirenejów ma zaledwie 3404 m ich stoki są często równie niedostępne jak w Alpach. Alpy, Pireneje i Jura to dosyć młode góry w porównaniu z bardzo starymi masywami, które ukształtowały się ok. 225 – 345 mln lat temu. Największy z nich to Masyw Centralny – rozległy region środkowej Francji, znany z licznych wygasłych wulkanów. Do innych starych masywów francuskich należą Wogezy, Ardeny oraz Masyw Armorykański. Pokryte lasem iglastym Ardeny ciągną się w północno-wschodniej części kraju, między Alzacją a Lotaryngią. Ardeny leżą głównie na terenie Belgii i Niemiec, a część francuska na północnych obrzeżach Szampanii. Masyw Amorykański wznosi się na zachód od Normandii i oddziela ją od Bretanii. 

 
 Klimat 

  Ogólnie rzecz biorąc we Francji panuje klimat umiarkowany z łagodnymi zimami (za wyjątkiem terenów górzystych i Alzacji). 

Atlantyk wywiera ogromny wpływ na północno-zachodnią część kraju, zwłaszcza na Bretanię, której klimat charakteryzuje się dużą wilgotnością powietrz i znaczną ilością opadów (200 dni deszczowych). Na tym obszarze występują też długotrwałe, niekiedy porywiste wiatry zachodnie. 

W północno-wschodniej Francji, zwłaszcza w Alzacji, panuje klimat kontynentalny z ciepłym latem, a zimą na tyle chłodną, że śnieg zalega tutaj czasem całymi tygodniami. Najbardziej wilgotny okres z częstymi burzami przypada w Alzacji na czerwiec i lipiec. 

Między Bretanią a Alzacją rozciąga się równinny Basen Paryski, na który wpływ wywierają klimaty obydwu tych regionów. Chociaż charakteryzuje się najniższą roczną sumą opadów (ok. 575 mm), pory deszczowe są tutaj zmienne, tak więc zmoknąć można zarówno zimą jak i latem. Średnia roczna temperatura dla Paryża wynosi 12oC, ale w styczniu słupek rtęci może spadać poniżej zera, zaś w lipcu i sierpniu wskazywać ponad 30oC. 

Południowe, nadbrzeżne tereny wystawione są na działanie klimatu śródziemnomorskiego, który swym zasięgiem obejmuje również południowe Alpy, Masyw Centralny i wschodnie Pireneje. Na południu przymrozki należą do rzadkości. Występują tu za to wiosenne i jesienne ulewy – gwałtowne i krótkie, latem zazwyczaj nie pada. Natomiast w dolinie Rodanu przez 100 dni w roku wieją chłodne mistrale, które najbardziej dokuczliwe stają się wiosną.

 
  Administracja lokalna 

  Francja od wielu lat jest państwem scentralizowanym. Przed rewolucją kraj składał się z 24 głównych i wielu mniejszych regionów. Ich stare nazwy nadal są w użyciu, choć ze względów administracyjnych w 1790 r. kraj podzielono na departamenty (obszary o wielkości ok. 6100 km2). We Francji kontynentalnej i na Korsyce jest ich 96, a w byłych koloniach zamorskich 5. Większość z nich nosi nazwy związane z cechami geograficznymi danej części kraju. 

Departamenty dzielą się na arrondissements, a główne miasto każdego z nich zwane jest podprefektórą. Z kolei arrondissements dzielą się na kantony, a te na gminy (podstawowe jednostki władz miejskich). Każda z 36400 gmin we Francji zarządzana jest przez mera, który rezyduje w merostwie. 

Departamenty są jednak bardzo małe, dlatego w 1972 r. wydzielono większe jednostki administracyjne. Utworzono wtedy 22 regiony zgodnie z ich dawnymi granicami. 

Ponadto Francja posiada 3 terytoria zamorskie na Pacyfiku: Polinezję Francuską, Nową Kaledonię oraz wyspy Wallis i Futuna. 

  

  
  Ludność 

  Francja liczy 58,3 mln (1998 r.) mieszkańców, z czego ponad 20% zamieszkuje region paryski. Począwszy od lat 50-tych regularnie zmniejsza się liczba osób żyjących na terenach górskich i wiejskich. Przez ostatnie 2 stulecia Francja odnotowała znacznie niższy przyrost naturalny niż jej sąsiedzi. Jednocześnie kraj ten przyjął więcej imigrantów jakiekolwiek niż inne państwo w Europie.

Gospodarka 

  Gospodarka francuska osiąga mniej więcej średni poziom Unii Europejskiej. Problemem ostatnich lat jest duże, nawet 12% bezrobocie. 

Francja to jeden z najbardziej uprzemysłowionych krajów świata. 40% siły roboczej zatrudnia sektor przemysłowy, z którego pochodzi ok. 50% dochodu narodowego. W przeciwieństwie do innych krajów wysoko uprzemysłowionych Francji brakuje wielkich korporacji – źródła prywatnego kapitału, chętnego do sponsorowania badań naukowych. 

Francja jest krajem w dużym stopniu samowystarczalnym. Jest także największym producentem rolnym i eksporterem w strukturach Unii Europejskiej. Szczególne znaczenie mają uprawy zboża, kukurydzy i produkcja sera.

 

Informacje praktyczne 

  Francja jest interesującym miejscem przez cały rok. Jednak najwięcej turystów zjeżdża się tu latem. W nadmorskich miejscowościach wypoczynkowych tłoczno zaczyna się już w maju. Jesień jest łagodna, ale popołudnia są zbyt chłodne na opalanie, nawet na Lazurowym Wybrzeżu. Zimą wielu amatorów nart przyjeżdża w Alpy, Pireneje i na inne tereny górskie. W okresie świąt Bożego Narodzenia, Sylwestra i ferii zimowych kwitnie turystyka zimowa, przez co mogą się pojawić pewne problemy ze znalezieniem noclegu. W Paryżu przez całą zimę odbywają się imprezy kulturalne. W lipcu i sierpniu dni są zazwyczaj ciepłe, a na południu upalne, więc tłumy turystów tłoczą się na plażach, w nadmorskich uzdrowiskach i na kempingach. W małych miasteczkach w niedziele i święta państwowe prawie wszystkie sklepy i niektóre restauracje są zamknięte. Ograniczony lub wstrzymany jest transport publiczny. Nieczynne mogą być również sklepy spożywcze, z wyjątkiem otwartej rano piekarni.
Ze swojej strony dodam jeszcze ze z tego co zauwazylam tu, w Paryzu takze poniedzialki sa dniami wolnymi tzn wiekszosc sklepow jest pozamykana lub pracuje w ograniczonych godzinach, tak samo wiekszosc bankow i niektore urzedy. (Nie wiem czy to sie tyczy calego kraju czy tez nie). Dodatkowo widze ze szkoly tez maja jakis dzien wolny w ciagu tygodnia: chyba srode (przynajmniej w szkolach, do ktorych chodza dzieci w rodzinie tak jest).  I raczej odnosze wrazenie ze rok szkolny jest mocno "posiekany" przez przerwy (widzialam papierek na tablicy ogloszen w szkole niedaleko nas).

Krótki zarys historyczny

Na terenie obecnej Francji człowiek pojawił się w epoce środkowego paleolitu (ok. 90 – 40 tys. lat p.n.e.). Szkielety neandertalczyków znaleziono w Le Moustier i Le Bugue (obecny Perigord). Kultura mustierska pozostawiła najstarsze w zachodniej Europie ślady używania ognia i grzebania zmarłych. Neandertalczycy wyginęli prawdopodobnie podczas gwałtownej zmiany klimatu ok. 35000 lat temu. Zastąpiła ich rasa kromaniońska przewyższająca swoich poprzedników wzrostem i rozmiarem mózgu. W epoce mezolitu (ok. 13000 lat temu) człowiek zajmował się łowiectwem, rybołówstwem i zbieractwem. Ocieplenie klimatu spowodowało wielkie zmiany we florze i faunie, a to wpłynęło na pojawienie się rolnictwa i chowu bydła. Zaczęto uprawiać zboża, groch, fasolę i soczewicę. Praca na roli pociągnęła za sobą przejście z koczowniczego trybu życia na osiadły, a w konsekwencji budowanie domostw i tworzenie osad.

Między 1500 a 500 r. p.n.e. na tereny dzisiejszej Francji przybyli Celtyccy Galowie, którzy ok. 600 r. p.n.e. zaczęli utrzymywać stosunki handlowe z Grecją. W I w. p.n.e. zaistniał konflikt z Rzymianami, którego punkt kulminacyjny przypada na 52 r. p.n.e., kiedy to legiony Juliusza Cezara objęły legiony należące do Galów. Rzymscy Galowie zostali nawróceni na chrześcijaństwo w II w. n.e. Galia pozostała pod rządami Rzymian aż do V w., kiedy to Frankowie i inne ludy germańskie dokonały na nią najazdu od wschodu. W rezultacie doszło do scalenia kultury germańskiej, celtyckiej i rzymskiej.

Od V do X w. na terenia Francji panowali Merowingowie i Karolingowie.. W ty okresie Państwo nękane było wewnętrznymi konfliktami, co doprowadziło do rozpadu państwa na małe państewka feudalne. W 732 r. Karol Młot pokonał Maurów, uzyskując w ten sposób gwarancję, że Francja nie znajdzie się w zasięgu wpływów muzułmańskich, jak stało się t wcześniej z Hiszpanią. Wnuk Karola Młota, Karol Wielki znacznie umocnił władzę i poszerzył granice państwa, a w 800 r. został koronowany na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W IX w. Francję zaczęli nękać Wikingowie (Normanowie), osiedlając się ostatecznie w dolinie dolnej Sekwany i zakładając księstwo Normandii i stając się w późniejszym czasie rywalem dla Francji.

Francja odegrała kluczową rolę w wyprawach krzyżowych, które zainaugurował papież Urban II w Clermont w 1095 r. Natomiast w 1309 r. papież Klemens V – Francuz z pochodzenia, uciekł z nękanego zamieszkami Rzymu do Awinionu. Tam też przeniesiono Stolicę Apostolską. Rezydowanie papieży w tym mieście wiązało się z uzależnieniem polityki Kościoła od monarchii francuskiej.

Walka o tron francuski między Kapetyngami a królem angielskim Edwardem III doprowadziła do wojny stuletniej (1337 – 1453). Na początku XV w. Kapetyngowie znaleźli się w trudnej sytuacji. Wojska francuskie odnosiły klęski, a w 1420 r. książęta Burgundii wraz z Anglikami zajęli Paryż. W 1429 r. 17-letnia wieśniaczka, która przeszła do historii jako Joanna d’Arc przekonała Karola VII – pretendenta do tronu francuskiego, że Bóg obdarzył ją misją wygnania z kraju Anglików i doprowadzenia do koronacji Karola. Rzeczywiście wojska dowodzone przez nią odniosły zwycięstwo nad Anglią pod Orleanem, a Karol otrzymał koronę francuską w Reims. Nie powiodła się natomiast próba zdobycie Paryża. W 1430 r. Burgundczycy wydali Joannę d’Arc Anglikom. Sąd kościelny uznał ją za czarownicę i skazał za herezję, 2 lata później spłonęła na stosie w Rouen. Karol VII powrócił do Paryża w 1437 r., ale Anglicy opuścili Francję dopiero w 1453 r.

W latach 30 XVI w. reformacja, która stopniowo ogarniała całą Europę umocniła się także we Francji. Edykt Styczniowy, na mocy którego protestanci otrzymali pewne przywileje spotkał się z gwałtownym sprzeciwem ze strony konserwatywnych katolików. W wojnach religijnych (1562-1598) brały udział 3 grupy: hugenoci – francuscy protestanci wspierani przez Anglików, Liga Katolicka kierowana przez Gwizjuszów oraz monarchia katolicka. Pozycja króla została znacznie osłabiona. W nocy 23/24 VIII 1572 r. zamordowano 3000 hugenotów. W 1588 r. Liga Katolicka powstała przeciw Henrykowi III i zmusiła go do ucieczki. Rok później króla zamordowano.

Po okresie względnej odwilży za panowania Henryka IV, tron objął Ludwik XIII (1610 r.). Faktycznie jednak państwem rządził pierwszy minister – kardynał Richelieu, który utorował drogę absolutyzmowi Ludwika XIV. Władca ten wplątał Francje w długotrwałe i bardzo kosztowne wojny, które doszczętnie opróżniły skarbiec państwa. Bezlitośnie szykanował mniejszość protestancką. Uważał, że stanowi ona niebezpieczeństwo dla jedności państwa i stabilności jego rządów. W 1685 r. unieważnił edykt nantejski gwarantujący hugenotom wolność sumienia. To za jego panowania wybudowano pałac w Wersalu. Ludwik XIV przeniósł się tam chcąc uniknąć bezustannych intryg w liczącej 600 000 mieszkańców stolicy. Następca Ludwika XIV – Ludwik XV zainteresowany był głównie uciechami życia. Za jego rządów przeniesiono siedzibę dworu z powrotem do Paryża, czyniąc to miasto centrum kulturalnym Europy.

Kolejnym władcą był Ludwik XVI, który okazał się nieudolnym władcą. Do osłabienia ustroju przyczynili się również przeciwnicy establishmentu oraz antyklerykalne idee oświecenia, których głosicielami byli Wolter, Rousseau i Monteskiusz. Pod koniec lat 80-tych XVIII w. niemal wszystkie warstwy społeczne były wrogo nastawione do Ludwika XVI i rządzącej z nim Marii Antoniny. 14 VII 1789 r. po zdobyciu broni w Pałacu Inwalidów lud paryski wziął szturmem Bastylię – symbol despotyzmu.

Francja stała się monarchią konstytucyjną, dokonano wielu reform, m.in. zatwierdzono Deklarację Praw Człowieka i Obywatela. Jednak gdy ludność zaczęła się zbroić przeciw zagrażającym Austrii, Prusom i wygnanym arystokratom francuskim patriotyzm i nacjonalizm zradykalizowały rewolucję. W 1792 r. zniesiono monarchię i ustanowiono Pierwszą Republikę. W 1793 r. Ludwika XVI zgilotynowano na obecnym placu de la Concorde.

W roku 1799 r. do Paryża przybywa Napoleon Bonaparte, przejmując rządy. W 1802 r. na mocy referendum uznano go „dożywotnim konsulem”. W 1804 r. papież Pius VII w katedrze Notre-Dame koronował go na cesarza Francuzów. Napoleon prowadził politykę podbojów i aneksji, za sprawą których Francja znalazła się na drodze do zapewnienia sobie hegemonii w Europie. W 1812 r. wojska napoleońskie zaatakowały Rosję, próbując pozbyć się ostatniego wielkiego rywala na kontynencie. Armia wkroczyła co prawda do Moskwy, nie dała jednak rady sprostać ciężkiej rosyjskiej zimie. Prusy i inne państwa wrogie Napoleonowi sprzymierzyły się i 2 lata po klęsce kampanii rosyjskiej zajęły Paryż. Napoleon Abdykował, poczym został wygnany i osadzony na wyspie Elbie.

Na Kongresie Wiedeńskim (1814-1815) przywrócono tron francuski dynastii Burbonów, osadzając na nim Ludwika XVIII. W 1815 r. Napoleon uciekł z wyspy by rozpocząć marsz na Paryż. Słynne 100 dni Napoleona zakończyła klęska w bitwie z wojskami angielskimi pod Waterloo w Belgii. Jednym z powodów, dla których Napoleon uważany jest za wielkiego bohatera jest Kodeks Napoleoński, który stworzył, stanowiący podstawę obecnie obowiązującego systemu prawnego.

W 1848 r. w trakcie rewolucji lutowej dochodzi do obalenia rządów Ludwika Filipa, w wyniku której ustanowiono Drugą Republikę. W tym samym roku przeprowadzono wybory prezydenckie, w których wygrał Ludwik Napoleon Bonaparte. W 1851 r. przeprowadza zamach stanu ogłaszając się cesarzem Napoleonem III. Czasy Drugiego Cesarstwa (1852-1870) przyniosły wielki rozwój gospodarczy i wzbogacenie się kraju. Do upadku Drugiego Cesarstwa w głównej mierze przyczynili się Prusacy, prowokując Napoleona III do wypowiedzenia im wojny. Kompletnie nieprzygotowana armia francuska została zwyciężona.

W tej sytuacji społeczeństwo domagało się ustanowienia Trzeciej Republiki. Tak też się stało. Jednak w wyniku oblężenia stolicy Zgromadzenie Narodowe ratyfikowało Pokój Francuski (1871 r.). Warunki były jednak bardzo niekorzystne, m. in. utrata Alzacji i Lotaryngii. Zbuntowane społeczeństwo tworzy tzw. Komunę Paryską i obejmuje władzę, rząd przenosi się do Wersalu. Bunt ten zostaje jednak krwawo stłumiony. Pomimo trudnych początków Trzecia Republika była epoką sztuki i wielkiego postępu technicznego.

Francuzi nie mogli jednak przeboleć utraty Alzacji i Lotaryngii, czego następstwem było przystąpienie do I wojny światowej. Utracone tereny zostały odzyskane, ale bardzo wielkim kosztem. Spośród 8 mln Francuzów, których powołano do wojska zginęło 1,3 mln, a prawie milion odniosło rany. W bitwie po Verdun (1916 r.) wojska obydwu walczących stron straciły łącznie ok. 400 000 żołnierzy. Armią francuską dowodził generał Philippe Petain. Północno-wschodnia część kraju została doszczętnie zniszczona, a kraj dotknął głęboki kryzys gospodarczy. Na mocy traktatu wersalskiego Niemcy zobowiązane zostały do wypłacenia Francji reparacji wojennych w wysokości 33 mln $. Po zajęciu przez Francuzów zagłębia Ruhry (1923 r.) nastąpił okres względnego spokoju i kompromisów w kwestii granic. Nagłą zmianę spowodowało przyznanie tytułu kanclerza Niemiec Adolfowi Hitlerowi. Dwa dni po napaści faszystów na Polskę Francja i Anglia wypowiedziały Niemcom wojnę. Francja skapitulowała jednak w czerwcu 1940 r., a wojska angielskie wysłane na pomoc zdołały uniknąć niewoli dzięki wycofaniu się pod Dunkierkę i ewakuacji przez kanał La Manche. Niemcy podzieliły kraj na własną strefę okupacyjną oraz marionetkowe państwo z rządem w Vichy, na którego czele stanął Petain. Po kapitulacji generał Charles de Gaulle utworzył w Londynie „Rząd na wygnaniu”. Do wyzwolenia Francji przyczyniły się wojska amerykańskie, kanadyjskie i angielski, które 6.VI.1944 r. wylądowały w Normandii. 25.VIII.1944 r. Paryż został wyzwolony.

Obecnie Francja nosi status Piątej Republiki, proklamowanej w 1958 r. Prezydentem kraju w chwili obecnej jest Nicolas Sarkozy.